BO NADAL

O Valedor do Pobo pide a retirada dun libro de texto de 5º de primaria, que citando o artigo 5.1 do Estatuto de Autonomia di que " o galego é a lingua propia de Galicia."


Máis información sobre a noticia:
http://www.amesanl.org/noticias/noticia_tipo.asp?IDNOTICIA=1986
http://queremosgalego.org/
http://www.cig-ensino.com/novas/12-12-2011/temos-lingua-propia
http://www.farodevigo.es/galicia/2011/12/11/valedor-urge-educacion-retirar-libro-obvia-castellano-lengua-oficial/605009.html

Xa está chegando!

A revista do Galo Millarengo está a punto de saír!

 Xa está todo listo e en moi poucos días xa estará dispoñible polos corredores do San Tome!

Non vola perdades porque ven cargada de sorpresas!

Este Nadal regalade "O Galo Millarengo " ;)

Música

Para estas semanas de exames, deixámosvos unha selección musical para todos os gustos e con un pouco de todo!

Sen esquecernos do Prestige, (moi pronto poñeremos novos datos) hoxe deixámosvos un traballo realizado polo CPI de Cea, cunha canción marabillosa e unha estupenda montaxe. 

Xa sabedes nenos, A LINGUA SABE A PAN! e non a calquera pan, a pan de cea!!

Se tedes ganas e algunha idea, ogalomillanrengo@gmail.com está aberto a todos así que adiante! 

Prestige (día 6)

19 de noviembre de 2002 


Ás 8:00 o Prestige afundese, primeiro a popa despois a proa...
Unha enorme mancha de fuel dunhas 10.000 toneladas formase na zona, a coñecida como "segunda marea negra".

Finalmente o petroleiro descansa a uns 3600 metros baixo a superficie do mar, a unhas 137 millas de 
e 133 millas de Finisterre. 

Non se sabe a magnitude do vertido, nin en que estado quedou o barco, nin si o casco resistirá a presión da auga das profundidades... non se sabe nada... as "autoridades" non saben nada, pero os galegos si sabemos, sabemos que non queremos mareas negras:

                                      

Manifestación Nunca Máis en Santiago, o máis claro exemplo de indignación.

"NON IMOS ESQUECER 

NIN PERDOALOS

NUNCA MÁIS"

Prestige (día 5)

17 de novembro de 2002.

O capitán do barco é detido por desobediencia e o delito ecolóxico. Mentres os remolcadores intentan afastar o problema das costas, o que provoca que Portugal lles prohiba achegarse ás súas.

En Corrubedo (A Coruña) aparece unha nova mancha de fuel... 

UN LIBRO: Veu visitarme o mar (Rosa Aneiros)

Unha noite, vítima da súa propia covardía, Alba sente que as súas últimas forzas morren entre as botellas de alcol que guinda a un contedor. É a noite do 12 de novembro de 2002; e mentres as dúbidas e o seu enzoufado estado de ánimo a consomen por dentro, unha marea negra empeza a camiñar a grandes alancadas pola superficie do mar. Entón, Alba, bióloga nunha piscifactoría da Costa da Morte, ten que se enfrontar á cadea de lembranzas e remorsos que a acompañan, con monstros e silencios, desde a súa chegada a Lira unha década antes. A catástrofe do Mar Exeo arrincáraa da vella sombra da Alhambra, onde ecoa a voz íntima da súa avoa coma unha pantasma do pasado, e agora é a marea negra do Prestige quen ameaza con levala consigo.

Prestige (día 4)

16 de novembro de 2002.

Hoxe a historia do Alemán de Camelle.

Manfred Gnadinger de 63 anos, foi probablemente a única vitima mortal do Prestige. Tamén chamado o Alemán de Camelle, Manfred morreu de pena tras o desastre do Petroleiro.

Manfred levaba 30 anos vivindo nunha chabola na praia de Camelle; vestía con taparrabos, non usaba zapatos e alimentábase do que lle daba o mar. Gustaba de correr 5 km e de nadar na praia cada día. Tamén tiña un museo, feito coas súas propias mans e coas cousas que o mar botaba a praia ou as redes dos mariñeiros, esqueletes de peixes, cunchas, pedras...

Tralo afundimento do Prestige, Manfred viu como o seu modo de vida tamén se afundia no negro chapapote que inundaba as praias... El mesmo asegurou a uns periodistas que "O petróleo matoume a vida. Marcharon as gans de vivir. Xa tirei a toalla".El non quería que ninguén limpara o alquitrán das rochas. Tiña moi claro que tiñan que deixalas manchadas de petróleo, convertidas "nun símbolo da morte que destrozou a costa".

Sumido nunha gran depresión Manfred péchouse na súa casa e decidiu deixar de comer.

Un mes e medio máis tarde un veciño de Camelle atopouno na súa casa, Manfred morrera de pena.

Prestige (día 3)

15 de novembro de 2002

As primeiras manchas de fuel chegan a costa e despreganse as primeiras barreiras de contención. A administración asegura que non hai "destrozos medioambientales" e o goberno ordena remolcar o petroleiro cara augas abertas...

VOCES ANONIMAS.

Mariñeiros de Moaña,
de Cangas e de Fisterra
de Oia, e de Combarro
como choran as pardelas
ollando como coas mas
arrincades peste negra.

Achegan-se á nosa costa
xentes alleas á terra
a traballar xunto a nós
sen cobrar unha cadela.

Ondas brancas da marea,
solidaria co desastre
de Muxía e Corcubión,
da paisaxe sodes parte.

Outros negan a evidencia
en xornais e con prevendas
impiden poñer barreiras
os que sen medios, con coraxe
nos cantís recollen merda.

O berro do Nunca Mais
e xa hoxe unha bandeira
anónimos voluntarios
de Galiza, unha aperta!

Mariñeiros de moaña,
de Cangas e de Fisterra
de Oia, e de Combarro
como choran as pardelas
ollando como coas mas
arrincades peste negra

Prestige (día 2)

 14 de novembro de 2002.

Intentan levar o barco cara o sur buscando augas máis tranquilas nas que efectuar o transvase do fuel a outro barco. 

Neganse ata 8 veces a deixarse enganchar polos remolcadores que acuden na súa axuda.

Os veciños de Muxía ven o Prestige  a tan só 3 millas da súa costa, e a mancha de fuel xa mide 37 km. de largo por 200 m. de ancho...

Prestige (día 1)

Durante esta semana faremos unha crónica do afundimento do Prestige no ano 2002. Cada día actualizaremos o blog coa evolución do barco tal e como sucedeu hai xa 9 anos...

13 de novembro de 2002.

O petroleiro Prestige navega cargado con 77.000 toneladas de fuel da mala calidade. Cando se atopa a unhas 28 millas de Finisterre sofre unha importante vía de auga no medio dun temporal, quedando á deriva con ondas de ata 6 metros e ventos de forza 8.

A vía de auga prodúcese ao desprenderse algunha prancha do casco consecuencia do mal estado de conservación do barco. O mar inunda o tanque de lastre, que estaba baleiro e situado no lateral do petroleiro, o que provoca un forte escoramento. Isto da lugar ao vertido que provoca a primeira mancha de fuel. As autoridades denegan ao petroleiro o permiso para atracar en porto español.

A gravidade da avaría do buque chega a escorarse ata 45º- fai que sexa necesario evacuar a maioría dos tripulantes. Soamente quedan a bordo o capitán, o primeiro oficial e o xefe de máquinas para intentar salvar a carga que transportan, para o cal enchen de auga o depósito de lastre do costado oposto do buque, compensando a escora pero sometendo a estructura do petroleiro a unha tensión superior a que pode soportar. Rachan os primeiros depósitos de fuel... 

"Non me canso de soñar 

que cando saia o sol

a praia limpiara.

E apago o meu televisor 

que de tanta dor

non para de chorar.

NUNCA MAIS"

Luar na Lubre e Ismael Serrano cantan a Lorca.

Chove en Santiago

meu doce amor

camelia branca do ar

brila entebrecida ao sol.

Chove en Santiago

na noite escura.

Herbas de prata e sono

cobren a valeira lúa.

Olla a choiva pola rúa

laio de pedra e cristal.

Olla no vento esvaido

soma e cinza do teu mar.

Soma e cinza do teu mar

Santiago, lonxe do sol;

agoa da mañan anterga

trema no meu corazón.

Lorca realizou varias visitas a Galiza coa súa compañia de teatro "La Barraca".
Durante estas viaxes coñeceu a nosa literatura, dende Martin Codax a Rosalia, coñeceu a nosa terra, a nosa cultura, a nosa lingua e coñeceu aos nosos máis celebres escritores,como Eduardo Blanco Amor do que se di que poido chegar a namorarse.
Despois de todo isto Lorca deixanos "Seis poemas gallegos" editado en 1935 pola editorial Nós, dirixida polo, enton alcalde de Santiago Anxel Casal.
Ambos foron fusilados durante a Guerra Civil.

Por que falas galego? (primeira parte)

Hoxe presentámosvos unha nova columna, "Por que falas galego?". Aquí iremos recollendo testemuños de persoas que un día decidiron falar galego por diversos motivos.

Hoxe quero contarvos o meu motivo para falar galego:

Cando eu era pequena nunca falaba galego, é máis, non me gustaba nada, e estaba convencida de que había outras linguas MELLORES E MÁIS IMORTANTES.

Cando tiña 12 anos marchei a vivir fóra de Galiza, e dinme conta de que o galego era moito máis que unha lingua, era unha forma de vivir e boteino tanto de menos que cando voltei a casa decidín que tiña que falar galego, e que tiña que ensinarlle a todo o mundo o que eu aprendera sobre as linguas: ningunha é peor que as demais, e sobre todo non hai linguas "máis importantes", cada unha das aproximadamente 5000 linguas que hai no mundo é importante e imprescindible, xa que cada unha delas describe a forma de vida e incluso a personalidade dun pobo. 

Non vos vou dicir que o cambio de lingua foi fácil, gratificante si, pero non fácil, algunhas veces e nalgúns lugares falar galego é moito máis difícil do que parece, pero este e outro dos meus motivos para empregar a lingua, levarlle a contraria a todos aqueles que apesares de ter moitos máis anos ca min aínda non se deron conta do tesouro que teñen na man e ségueno rexeitando sen pensar en ningún momento que así o único que fan e desprezarse a si mesmos, pois como dicía Castelao: "O galego que non fala na lingua da súa terra, nin sabe o que ten de seu nin é merecente dela"

Así que xa sabedes rapaces e rapazas falade galego porque é voso e forma parte non so da vosa cultura, senón tamén de vos e é algo que sempre vos a acompañará e que estedes onde estedes sempre vos recordará quenes sodes e de onde vindes.

Grazas os meus profes de galego,
 que me ensinaron

 non so gramática e literatura se non tamén

Galego.

Mouchos, curuxas, sapos e bruxas!

"Samaín era a festividade máis importante para os celtas e viña

coincidir co último día da colleita e o comezo do inverno.

Celebrábase a finais do actual mes de outubro e comezos do mes de

novembro e daban así a benvida ó ano novo. Abríanse as portas

entre este mundo e o alén, dándolle á xente a posibilidade de

reunirse cos seus devanceiros mortos."

Máis Info: http://www.edu.xunta.es/centros/iessantomefreixeiro/system/files/Carteis+Sama%C3%ADn.pdf

A PORTA ENTRE OS DOUS MUNDOS

O SAMAÍN

Este é o título da exposición que desde o xoves 27 de outubro ata o venres 4 de novembro podemos contemplar no vestíbulo do noso IES. Coinciden (non por casualidade) nestas datas celebracións culturais procedentes de diferentes lugares e tempos, no noso caso: o Samaín (de tradición celta) e os "altares de muertos" (México), celebracións ás que se suman interesantísimas referencias funerarias da Antigüidade clásica. Estamos diante dun traballo no que colaboraron activamente alumnos de 1º de bacharelato coordinados pola vicedirección (altar de muertos dicado a Víctor Jara); alumnos de 1º de ESO (o Samaín), coordinados polo EDLG. Os alumnos e alumnas de primeiro ciclo de ESO realizaron algúns obxectos funerarios baixo a supervisión do profesor Lillo Redonet.

As exposicións veñen acompañadas de máis de 50 carteis informativos que nos achegan no caso do Samaín á festividade celta que celebra o paso da época das colleitas (a vida) ó inverno (a morte). O Samaín (palabra de orixe geélica) permanece viva en Galicia e celébrase na noite do 31 de outubro ó 1 de novembro, cando as almas dos defuntos veñen do máis alá para reunirse cos vivos.

Tamén se recolle na actividade unha breve alusión visual á morte na literatura e na tradición. Como mostra da temática da morte na literatura reprodúcese íntegra a obra de Castelao Un ollo de vidro. Historias d'un esquelete.  

Como baleirar agora o corazón?

Soamente se pode dicir que non queremos seguir o futuro sen dar conta do pasado. Meu deus, hai pouquiño tempo eramos meniñas pequechas que non sabían nada. Agora. somos meniñas maiores que non sabemos nada. Que será de ti nosa lingua, que será de nós? Temos medo de non saber estar contigo, de non saber quererte. Temos medo de non saber loitar. Que será deste noso país? E desexamos beber toda a auga dos mares. Toda ela.

Doce e salgada é  a nosa esperanza. Pero iso é o que nos sobra, esperanza. Que seriamos nos sen esperanza? Cando se ten esperanza se non é con dezaseis anos? E morre toda a tristura dun día para outro. Porque temos a ledicia de utilizarte para expresar o que sentimos. Moitos non puideron.Sabémolo. Como tamén sabemos, como dixo Novoneyra, que a forza do noso amor non pode ser inútil.

 

 

 Minha laranja amarga e doce
Meu poema feito de gomos de saudade
Minha pena pesada e leve
Secreta e pura
Minha passagem para o breve
Breve instante da loucura
Minha ousadia, meu galope, minha rédia,
Meu potro doido, minha chama,
Minha réstia de luz intensa, de voz aberta
Minha denúncia do que pensa
Do que sente a gente certa
Em ti respiro, em ti eu provo
Por ti consigo esta força que de novo
Em ti persigo, em ti percorro
Cavalo à solta pela margem do teu corpo
Minha alegria, minha amargura,
Minha coragem de correr contra a ternura
Minha laranja amarga e doce
Minha espada, meu poema feito de dois gumes
Tudo ou nada
Por ti renego, por ti aceito
Este corcel que não sussego
À desfilada no meu peito
Por isso digo canção castigo
Amêndoa, travo, corpo, alma
Amante, amigo
Por isso canto, por isso digo
Alpendre, casa, cama, arca do meu trigo
Minha alegria, minha amargura
Minha coragem de correr contra a ternura
Minha ousadia, minha aventura
Minha coragem de correr contra a ternura

Deixade que chova!

ACROSTICOS.

Segundo o diccionario Xerais da Lingua, un acrostico é: unha composición poética na que as letras iniciais, medias ou finais dos versos formas un vocablo ou frase.

Somentes

intentaba conseguir

deixar na terra

algo de min que me sobrevivise

sabendo que deberia ter sabido

impedirme a min mesmo

descubrir que só fun un interludio

atroz entre dous muros de silencio

só puiden evitar vivindo á sombra

inocularlle para sempre a quen amaba

doses letais do amor que envelenaba

a súa alma cunha dor eterna

sustituíndo o desexo polo exilio

iniciei a viaxe sen retorno

deixándome levar sen resistencia ó fondo dunha interna

aniquilación chea de nostalxia.

LOIS PEREIRO (MONFORTE 1958- A CORUÑA 1996) LETRAS GALEGAS 2011

 DEITADO FRENTE AO MAR

Lingoa proletaria do meu pobo,

eu fáloa porque sí, porque me gosta,

porque me peta e quero e dame a gaña;

porque me sai de dentro, alá do fondo

dunha tristura aceda que me abrangue

ao ver tantos patufos desleigados,

pequenos mequetrefes sin raíces

que ao pór a garabata xa nan saben

afirmarse no amor dos devanceiros,

falar a fala nai,

a fala dos abós que temos mortos,

e ser, co rostro erguido,

mariñeiros, labregos do lingoaxe,

remo i arado, proa e rella sempre.

Eu fáloa porque sí, porque me gosta

e quero estar cos meus, coa xente miña,

perto dos homes bos que sofren longo

unha historia contada noutra lingoa.

Non falo pra os soberbios,

non falo pra os ruis e poderosos,

non falo pra os finchados,

non falo pra os valeiros,

non falo pra os estúpidos,

que falo pra os que agoantan rexamente

mentiras e inxusticias de cotío;

pra os que súan e choran

un pranto cotidián de volvoretas,

de lume e vento sobre os ollos núos.

Eu non podo arredar as miñas verbas

de tódolos que sofren neste mundo.

E ti vives no mundo, terra miña,

berce da miña estirpe,

Galicia, dóce mágoa das Españas,

deitada rente ao mar, ise camiño...

EU (L) GALEGO

E TI, (L) GALEGO?

Por que estás dentro nosa?

Porque naciches con nós, porque nos deitas á noitiña e  nos ergues pola mañá. Porque choramos contigo, e rimos contigo, e vivimos contigo. Contigo sempre somos nós e ninguén máis ca nós é ti, e só unha das túas palabras basta para sabermos o especial que és. 

Nosa lingua, que nos arrolou no berce, que nos guía polo camiño da vida cara ao futuro, sempre sabendo quenes fomos no pasado. Tenra cando amamos, forte cando loitamos, linda sempre, nosa sempre.

 Lingua arrolada polo colo das avoas e das mamais, lingua que nos acompaña alá onde vaiamos, aínda que esteamos lonxe, moi lonxe. Non sabemos por onde han ir os nosos camiños, mais sabemos que ti has estar sempre alí, porque ti vas con nós e nós contigo. As palabras quizais as leve o vento, pero non as que se gardan fechadiñas  con agarimo no corazón.  Nunca imos estar lonxe túa, e necesitabamos que o soubeses: Querémoste, nosa lingua, cun amor que nunca poderemos expresar cun " te queremos".

O meu país, o teu país, o noso país...

O meu país
é verde e neboento
É saudoso e antergo,
é unha terra e un chan.
O meu país
labrego e mariñeiro
É un recuncho sin tempo
que durme nugallán.

Q quece na lareira,
alo na carballeira
Bota a rir.
E unha folla no vento
alento e desalento,
O meu país.

O meu país
tecendo a sua historia,
Muiñeira e corredoira
agocha a sua verdá
O meu país
sauda ao mar aberto
Escoita o barlovento
e ponse a camiñar

Cara metas sin nome
van ringleiras de homes
E sin fin.
Tristes eidos de algures,
vieiros para ningures,
O meu pais.

O meu país
nas noites de invernía
Dibuxa a súa agonía
nun vello en un rapaz.
O meu país
de lenda e maruxías
Agarda novos días
marchando de vagar.

Polas corgas i herdanzas
Nasce e morre unha espranza
 no porvir.
É unha folla no vento
 alento e desalento
O meu país.

Como vos queda o corpo? Mellor dito...Como vos queda a alma despois de ler isto ?

"O pobo que deixa perder a súa palabra creada, herdada, usada, revelada, aquela que lle é propia e singular, a que é unicamente súa, está empobrecendo o mundo e perpetrando o seu propio xenocidio. Ese pobo vil ollará aniquilada a súa lembranza e o seu nome indigno borrarase, sen máis, do universo: hai agresiós á beleza e ao espírito que a vida non tolera nin perdoa"  
Manuel María. De "Os lonxes do solpor".


Manuel María Fernández Teixeiro, nado en outeiro de Rei o 6 de outubro de 1929 e finado na Coruña o 8 de setembro de 2004, foi un poeta galego destacado polo seu carácter combativo e mais polo compromiso político. Entre os temas dos seus poemas destacan o amor, a arte, o propio compromiso político, a denuncia de eivas, a etnografía, a física, a historia, a inmaterialidade, a mitoloxía, o mundo animal, a palabra poética, o paso do tempo, a relixión, a sociedade, a lingua, os traballos agrarios, o urbanismo ou a xeografía.

;)

Guía rápida para neofalantes.

Por que comezar a falar galego?

Quizais penses que o galego non serve para nada porque non o falas máis ca en Galiza,  pero o galego é unha ferramenta que che axuda a comunicarte con máis xente. Ademais ser bilingües facilita o aprendizaxe doutras linguas. Por estes e outros motivos obvios, facilitamosche esta guía de conversión rápida en galegofalante. 

Como comezar a falar galego:

Comezar a falar galego é sinxelo, rápido e altamente gratificante.

Para iniciar a túa andaina coa lingua galega, aconsellamoste seguir as seguintes instrucións:

1. ATOPA O TEU MOTIVO PARA FALAR GALEGO.                                                                    Xa sexa por curiosidade, por cuestións amorosas, ou simplemente por saber máis, seguro que tes algún motivo para empregar a lingua.
2. NUNCA TE RENDAS.                                                                                                                       Non te preocupes se o primeiro día non  es capaz de falar moi seguido, utilizar o galego e cuestión de costume, cada día que o intentes será máis doado. 
3. NUNCA SENTAS VERGOÑA.                                                                                                             Falar galego é unha sorte e non debes sentir vergoña por utilizalo,
4. COMPARTE COS TEUS AMIGOS.                                                                                           Failles ver ós teus compañeiros o ben que te sintes ao falar en galego e o importante que é para ti que eles tamén o tenten.
5. FALAR GALEGO NON É INDEPENDENTISTA.                                                                              Tes que ter moi claro que o falar galego é unha cuestión de amor propio e non ten nada que ver con ser nacionalista nin independentista.
6. O GALEGO É IDEAL PARA CALQUERA SITUACIÓN.                                                           "Falao na vila e no Corte Inglés, falao sempre coma ten que ser" Nunca esquezas está frase de Quempallou, e sen dubida o punto máis importante.                         

E agora soamente che queda poñer en practica estes 6 puntos e convertirte nun novo galegofalante-habitual!